Less is More

Less is More gaat over het stoppen met bestaande zorg waarvan het aannemelijk is dat die voor de patiënt niets of weinig toevoegt in de praktijk en waarvoor geen bewijs van effectiviteit is.

Op deze pagina lees je meer over het concept Less is More in de medisch specialistische zorg. Hier is in de relevante periodes informatie te vinden over bijvoorbeeld ontwikkeltrajecten en subsidies.

In 2025 zijn twee Less is More subsidierondes geweest voor wetenschappelijke verenigingen (wv-en) en patiëntenorganisaties. We gaan graag door met Less is More! Zodra de plannen concreet zijn communiceren wij hierover via onze website en de bekende kanalen.

Achttien Less is More subsidies toegekend

In de eerste subsidieronde hebben we dertien Less is More subsidies toegekend aan elf verschillende wetenschappelijke verenigingen in de Medisch Specialistische Zorg (MSZ). In de tweede subsidieronde zijn er nog eens vijf Less is More onderwerpen bijgekomen, afkomstig van vijf verschillende wv-en.

Vanaf nu start een traject om de zorg voor deze achttien onderwerpen te de-implementeren. Hiervoor wordt door de wetenschappelijke vereniging een projectgroep samengesteld die het de-implementatieplan opstelt samen met patiënten en andere betrokken partijen. De richtlijn wordt aangepast, waarna een zorgvuldig de-implementatietraject start. Hierin worden patiënten en zorgverleners geïnformeerd en zorginstellingen worden ondersteund bij het de-implementeren van deze zorg.

Bekijk de achttien goedgekeurde subsidieaanvragen

Less is More in de medisch specialistische zorg: wat het doel is

De beoogde Less is More projecten zijn gericht op het veilig stoppen met zorg, gesteund door alle MSZ partijen. De meest betrokken organisaties zijn wetenschappelijke verenigingen in samenwerking met patiëntenorganisaties en/of Patiëntenfederatie Nederland. Om beroepsgroepen te laten stoppen met zorg die geen aantoonbare effectiviteit heeft en in de praktijk weinig waarde toevoegt voor de patiënt, is draagvlak nodig.

Een belangrijke stap binnen deze projecten is het aanpassen van de relevante Medisch Specialistische richtlijn. Het aanpassen van de richtlijn met een sterke aanbeveling voor het stoppen of reduceren van deze zorg is het startpunt van de daadwerkelijke de-implementatie in de praktijk. Hierdoor worden patiënten niet meer belast met zorg waarvoor geen bewijs van effectiviteit is en waarvan de beroepsgroep sterk twijfelt over de toegevoegde waarde. Bovendien blijven op deze manier de schaarse mensen en middelen in de zorg beschikbaar om in te zetten voor zorg die wel waarde toevoegt voor patiënten.

Hoe Less is More begon: een IJsbrekerproject

De NVMDL (Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen) is het Less is More concept gestart met de eerste Less is More kennisagenda. Ze gingen aan de slag met de uitwerking van één van de kennisvragen: zij stelden voor om geen endoscopische surveillance meer te doen bij mensen met een laag-risico Barrett slokdarm (IJsbrekerproject). Gedurende het gehele proces stond de vraag centraal: hoe doen we dit op een zorgvuldige manier? Stap voor stap hebben ze dit voor elkaar gekregen met ondersteuning van ZE&GG en door alle relevante partijen te betrekken. Inmiddels heeft de NVMDL de richtlijn Barrett-Oesofagus aangepast en is dit onderwerp toegevoegd aan de Landelijke MSZ-implementatieagenda en is gestart met de-implementatie.

Het resultaat: mensen met een laag-risico Barrett slokdarm hoeven geen surveillance meer te ondergaan, en er worden geen onnodige biopten meer afgenomen.

Wél worden deze mensen aangemeld bij het landelijke Barrett Coördinatie Centrum, zodat de impact van deze verandering goed wordt geëvalueerd in een landelijk project.

Met het IJsbrekerproject hebben ze de route vrijgemaakt voor andere wetenschappelijke verenigingen en beroepsgroepen om te volgen.

Wat brengt de toekomst rondom Less is More onderwerpen

Stoppen met zorg is op dit moment een hot topic! We weten nog niet precies wat de toekomst brengt. We stellen ons zo voor dat er potentiële Less is More onderwerpen zijn die niet in richtlijnen staan, maar wel in de praktijk voorkomen en/of in protocollen staan. Mogelijk hebben patiënten en verpleegkundigen ook ideeën voor Less is More onderwerpen. We gaan graag door met Less is More! Daarom wordt achter de schermen hard gewerkt aan een vervolg.

Op de hoogte blijven over Less is More

We houden je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen via o.a. (nieuws)berichten en publicaties. Onderaan deze webpagina staan eerdere (nieuws)berichten, links naar relevante projecten en publicaties.