Explantatie siliconen borstimplantaten bij aanhoudende systemische klachten

Explantatie siliconen borstimplantaten is effectieve zorg conform stand van de wetenschap en praktijk bij aanhoudende systemische klachten

Is er een medische noodzaak voor verwijdering van siliconen borstimplantaten, indien men – kort gezegd - kampt met aanhoudende systemische klachten?

Voor het beantwoorden van deze vraag zijn de volgende overwegingen relevant:

  • Het implanteren van niet-organisch/alloplastisch materiaal – in dit geval siliconen - is niet per definitie risicoloos. Borstimplantaten zijn juist vanwege het risico op mogelijke nadelige gezondheidseffecten in het kader van de toelating tot de markt ingedeeld in de hoogste risico-klasse. Dat betreft klasse III, hetgeen staat voor een medisch hulpmiddel met een zeer hoog risico voor de patiënt. 
  • In de patiëntenvoorlichting in de Chirurgische Bijsluiter laat de NVPC de mogelijkheid open dat er een verhoogd risico is op systemische klachten bij vrouwen met een siliconen borstimplantaat, en adviseert vrouwen die dergelijke klachten hebben zich te wenden tot de behandelend medisch-specialist.
  • Er is een aanhoudende vraag om verder onafhankelijk onderzoek te doen naar eventuele langetermijneffecten en complicaties van de borstimplantaten, hetgeen opnieuw blijkt uit de recente inventarisatie van het RIVM naar gezondheidsklachten bij vrouwen met een siliconen borstimplantaat. Het RIVM geeft in dit rapport gerichte aanbevelingen voor verder onderzoek. De minister van VWS heeft het advies om extra onderzoek te laten doen, overgenomen.
  • Zorgverzekeraars (de werkgroep plastische chirurgie van de Vereniging Artsen Volksgezondheid (VAV)), de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) en patiënten hebben een protocol gemaakt om de toetsing op ‘aanhoudende systemische klachten’ in de toekomst eenduidiger te laten verlopen. In dit protocol staat onder andere hoe lang de aanhoudende systemische klachten na implantatie moeten bestaan. Ook staat in het protocol dat bij een evaluatie door internist of klinisch immunoloog geen andere oorzaken moeten zijn gevonden voor de aanhoudende systemische klachten. De onderzoeken en bevindingen van de internist moeten schriftelijk zijn vastgelegd en moeten worden bijgevoegd bij de aanvraag voor de ingreep. Belangrijk is dat is vastgesteld dat er geen sprake is van andere, behandelbare oorzaken van de klachten of van een self-limiting disease (een aandoening die vanzelf overgaat). Het protocol is gereed en wordt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2021 opgenomen in de ‘Werkwijzer beoordeling behandelingen van plastisch-chirurgische aard’ van de VAV. 
  • Het RIVM maakt een voorstel voor onderzoek op het gebied van gezondheidsklachten bij siliconen borstimplantaten. Belangrijke uitkomsten van dit onderzoek moeten zijn: beschikbaarheid van goede informatie voor patiënten zodat deze weloverwogen keuzes kunnen maken; goede zorg én nazorg voor patiënten. 
  • De NVPC heeft op 16 oktober 2020 de nieuwe richtlijn borstprothesechirurgie gepubliceerd. In deze richtlijn ligt de nadruk op voorlichting.

Bespreek dit onderwerp op de HUB

De ZE&GG HUB is het samenwerkingsplatform voor alle aangesloten partijen van het programma ZE&GG.